Południowe Włochy to królestwo win czerwonych (o białych perełkach pisałem poprzednio). Poza Sycylią gdzie za sprawą Cataratto przeważają białe, w każdym innym regionie południa dominują właśnie czerwone szczepy. W Puglii, która jest drugim pod względem produkcji regionem Włoch, tylko cztery najważniejsze odmiany - Primitivo, Negroamaro, Malvasia Nera, Nero di Troia – dają 75% produkcji (75% z 7,5 mln hektolitrów!). Do tego dodajmy popularność Aglianico w Kampanii i Basilicacie oraz Nero d'Avola na Sycylii, a otrzymamy ogromną liczbę produkowanych tu win. Klimat jest ciepły, śródziemnomorski. Grona z łatwością uzyskują pełną dojrzałość, co przekłada się często w cielistość i alkoholowość win oraz cukier resztkowy. Niektóre apelacje biorą to pod uwagę dopuszczając wysoki alkohol (nawet 16% bez wzmacniania) i cukier resztkowy nawet do 10 g/l (Castel del Monte Nero di Troia Riserva DOCG, Aglianico del Vulture Superiore DOCG) i aż do 18 g w Primitivo di Manduria DOC (!). Najlepsi producenci potrafią jednak poprowadzić winifikację tak, by wina były lżejsze, eleganckie i z orzeźwiającą kwasowością. Poniżej znajdziecie zestawienie jedenastu czerwonych win degustowanych podczas warsztatów, które odbyły się na początku czerwca.

COS Frapatto 2015

Frapatto to jeden z ważniejszych sycylijskich czerwonych szczepów. Gdy jest dobrze zrobiony, przypomina Pinot Noir swoją lekkością i elegancją. Jest wspaniałą przeciwwagą wśród tęgich win południowych Włoch. COS Frapatto jest kolorystycznie jasno nasycone i można wychwycić fioletowe refleksy wskazujące na młodość wina. W aromacie jest ziołowe, pieprzne i lekko ziemiste. Owoc lekko skryty i zdominowany przez przyprawy, ujawnia się po chwili w formie truskawek i leśnych owoców. Usta są lekkie, sprężyste, ze świetnym balansem umiarkowanej kwasowości i taniny.

Ocena: 7,2 (bardzo dobre)
Cena: 99,00
Import: Vini e Affini

COS Cerasuolo di Vittoria 2012

Cerasuolo di Vittoria to jedyne DOCG na Sycylii. To już pierwszy argument, żeby je poznać. Drugim jest jakość, pilnowana przez jednego z lepszych producentów w regionie. Wino zbudowane na dwóch istotnych dla Sycylii czerwonych odmianach - Nero d'Avola i Frapatto (60-40%). W aromacie urzeka soczystą wiśnią, do której odnosi się nazwa "Cerasuolo". W kieliszku znajdziemy również typowy dla Nero d'Avola aromat smażonej śliwki, ale też bardzo intrygujące nuty ziołowe (liść laurowy), korzenne, lukrecjowe, ale i niuans dymu wędzarniczego. W ustach wino jest soczyste, mało taniczne, co nie oznacza, że mało charakterne. Znajdziemy tu balsamiczność, konfiturę wiśniową i pieprzny, długi finisz. 

Ocena: 7,9 (bardzo dobre)
Cena: 115,00
Import: Vini e Affini

Mazzei Zisola 2013

Nero d'Avola, z którego wytwarzana jest Zisola, to miejscowy, najchętniej uprawiany sycylijski szczep. Sycylijczycy wytwarzają z niego najczęściej wina pełne i alkoholowe. Inne podejście zastosował toskański producent Mazzei, który posiada winnice na wyspie. W aromacie jest bardzo typowe dla odmiany - są śliwki, sproszkowana czerwona papryka i zioła. Usta już są bardziej toskańskie. Znajdziemy w Zisoli soczystą kwasowość, dobrze zarysowaną, chociaż okrągłą taninę, pikantny finisz i sporo ciała przy 13,5% alkoholu. Młoda (nie wędzona) śliwka jest ożywcza i przyjemnie relaksuje. Nic dziwnego że Wine Spectator dołączył Zisolę do listy najlepszych 100 win w 2015 roku.

Ocena: 7,4 (bardzo dobre)
Cena: 84,00
Import: Mielżyński

Cote di Franze Ciro Classico Superiore 2010

Gdyby nie apelacja Ciro i wina tam wytwarzane, o Kalabrii zapomniałyby wszystkie winiarskie przewodniki. Mały, wyżynny region, w którym wytwarza się 20 razy mniej wina niż w Puglii wyspecjalizował się w odmianie Gaglioppo (połowa produkcji całego regionu). Wina Ciro oczywiście bywają lepsze i gorsze, ale nam trafił się okaz, nie tylko wysokiej jakości, ale również optymalnie dojrzały. Kolor wskazujący na ewolucję, zahaczający o "tawny". W aromacie przypalone powidła i wędzona śliwka. Usta zaskakująco treściwe - tanina powyżej średniej, sporo ciała oraz dobrze zarysowana kwasowość. Owoc aroniowy, lekko goryczkowy, ale też słodka suszona biała (!) śliwka.

Ocena: 7,3 (bardzo dobre)
Cena: 75,00
Import: Moja Italia

Botromagno Nero di Troia 2013

Nero di Troia - endemiczny szczep Puglii - pozostaje lekko w cieniu Primitivo i Negroamaro. Wydaje się nawet że bardziej wart uwagi jak bardziej znani "koledzy". Botromagno Nero di Troia jest winem młodym, niebeczkowanym i świeżym. W aromacie odnotujemy dojrzałą wiśnię z pestką, wiśniową konfiturę i morwę. W ustach umiarkowana kwasowość i tanina, wiśnia, zioła, liść laurowy oraz przyjemny pieprzowy finisz.

Ocena: 6,6 (dobre+)
Cena: 49,00
Import: Winkolekcja

Torrevento Ottagono Castel del Monte Nero di Troia Riserva 2011

Wino pochodzące z jednego z czterech puglijskich DOCG - Castel del Monte Nero di Troia Riserva. W aromacie lekko utlenione (niewykluczone że celowo). Poza oksydacją, można doszukać się czereśniowych powideł. W ustach wspaniałe, potężnie zbudowane, z taniną średnią+, ale przełamane przyjemną kwasowością. Na pierwszy plan wychodzi słodka czereśnia z pestką. Ocena byłaby wyższa gdyby nie lekkie utlenienie.

Ocena: 7,1 (bardzo dobre)
Cena: 99,00
Import: Vininova

Masseria Surani Heracles Primitivo 2014

Primitivo, aktualna miłość Polaków. Zazwyczaj mocarne, alkoholowe, mało taninowe, mało kwasowe, ze słodkim, dominującym owocem. Słodkim bo apelacja zezwala nawet na osiągnięcie 16 g cukru resztkowego! Masseria Surani to winnica należąca do producenta Tommassi, wytwarzającego świetne wina w Veneto. Potrafił on wyciągnąć z Primitivo to co zachwyca w Valpolicellach. W aromacie soczyście owocowe - jagodowe (i jagodziankowe), jeżynowe, porzeczkowe i czereśniowe. Usta zaskakująco jędrne, z zarysowaną kwasowością, a alkoholu jedynie 13,5%. Owoc intensywny, lekko przejrzały, aroniowo-porzeczkowy. Cassis jak się patrzy. No! Takie Primitivo to może zaskoczyć!

Ocena: 7,0 (bardzo dobre)
Cena: 20 euro (lotnisko w Bergamo)

Vigneti del Vulture Aglianico del Vulture Pipoli 2013

Aglianico może przybierać w Basylicacie i Kampanii różne formy. Od w miarę lekkich, z 13% alkoholu jak Pipoli, do ciężkich 15% jak Vulture Superiore. Każda z tych formuł z pewnością znajdzie swoich zwolenników. Pipoli, jak na Aglianico przystało, jest nieprzeniknione, ciemne w kolorze. Nos ma skoncentrowany, słodko-owocowy (śliwka, czereśnia), z charakterystycznym białym pieprzem. Usta są soczyste, mimo dobrze zarysowanej taniny, jest ona kamuflowana przez cukier resztkowy i solidną, soczystą kwasowość.

Ocena: 7,0 (bardzo dobre)
Cena: 44,90
Import: Vininova

Il Cancelliere Aglianico 2012

Aglianico w wersji naturalnej - spontaniczna fermentacja na endemicznych drożdżach, maceracja w niekontrolowanej temperaturze, spontaniczna fermentacja malolaktowa. Wino nie filtrowane, nie klarowane i nie stabilizowane. To wszystko wpływa na charakter Il Cancelliere. Nos jest nietuzinkowy, poza typowymi aromatami skórzano-owocowymi, doszukać się można akcentów obejścia, mokrej ziemi i czarnych oliwek. Usta są pełne, balsamiczne, gęste, owocowe, ale też z mineralno-wiśniowym finiszem.

Ocena: 7,4 (bardzo dobre)
Cena: 69,00
Import: Moja Italia

Vigneti del Vulture Piano Del Cerro Aglianico del Vulture 2011

Kolejne Aglianico z Vulture, tym razem bardziej złożone i skoncentrowane. W aromacie krwiste, buraczane, słodko wiśniowe i czereśniowe. Jest też jeżyna i powidłowa śliwka. W ustach strukturalne, z dobrze zaznaczoną kwasowością i taniną. Ekstraktywne, z długim finiszem. Owoc gęsty, śliwkowo-czereśniowy, dopełniony akcentami czekoladowymi.

Ocena: 7,5 (bardzo dobre)
Cena: 97,00
Import: Vininova

Terradora Taurasi 2007

Wino, które pokazuje dlaczego Aglianico nazwano "Barolo Południa". W swoich najlepszych wcieleniach w Taurasi DOCG i Aglianico del Vulture Superiore DOCG (Basilicata), Aglianico daje wina o wysokiej taninie, wysokiej kwasowości oraz strukturze zapewniającej długie życie w butelce. Z czasem gdy osiągną dojrzałość, są podobnej barwy co Barolo. Oczywiście są też wyraźne różnice, ale to nie powinno dziwić, wszak Nebbiolo i Aglianico to dwa inne szczepy. Terradora Taurasi 2007 jest w idealnym czasie do degustacji. Nabrało ceglastego koloru. W nosie jest lekko orzechowe, czekoladowe, kakaowe. Można doszukać się typowych dla Aglianico nut dymu i białego pieprzu. Jest też skóra, jeżyna i suszona śliwka. W ustach tanina i kwasowość już przyjemnie zintegrowane. Wino jest balsamiczne, strukturalne z akcentami ziemi, trufli, suszu i pikantnym finiszem.

Ocena: 8,2 (wyśmienite)
Cena: 122,60
Import: Noma Wina Włoskie

MACIEJ SOKOŁOWSKI