W trakcie nieprzyjemnie szarej i długiej zimy 2017/2018 dane nam było spróbować trochę słońca zamkniętego w butelkach win pochodzących z wysp Morza Śródziemnego. Wszystkie badania i dane wskazują, że ciągłość uprawy odmian zachowana jest na tym obszarze od tysięcy lat. Parę ładnych tysiącleci temu Vinifera z Zakaukazia przybyła do Grecji, dalej do Krety Minojskiej, potem kolejno na Sycylię, Sardynię, Majorkę. Badania archeologiczne wskazują, że już tysiąc lat przed naszą erą winorośl uprawiano w całym basenie Morza Śródziemnego. Przez dalsze wieki mieszkańcy wysp kultywowali uprawę zastanej winorośli. W efekcie tej działalności, w czasach obecnych na tym obszarze są nadal uprawiane wyjątkowe szczepy, które występują tylko na danym, ściśle określonym terenie. Nigdzie ich już poza wyspami nie spotkamy. Szczęśliwie dla miłośników antycznych odmian winorośli, win z wysp basenu Morza Śródziemnego można spróbować w Polsce. Podczas warsztatów degustowaliśmy wina z sześciu wysp: Sardynii, Cypru, Korsyki, Krety, Kefalonii i Santorini. Sycylia jako największa wyspa Morza Śródziemnego została przeanalizowana podczas osobnego panelu. Osobiście zabrakło mi win z Malty, ale na chwilę obecną nikt w Polsce ich nie importuje. Z czternastu win, w artykule opisanych jest dziewięć najciekawszych.

krzew Assyrtiko na Santorini - basket training

CANTINA MESSA GIUNCO VERMENTINO 2016

Vermentino to najważniejsza biała odmiana Sardynii. Występuje pod różnymi postaciami. Niektórzy producenci skupiają się na lekkości swoich win i mineralności, a inni konstruują z tej odmiany bardziej złożone wina. W Giunco jest więcej ciała, w nosie zielone owoce tropikalne, soczysta niedojrzała brzoskwinia, ziołowość, brzoskwinia ufo, melon miodowy, zest z limonki. Usta umiarkowanie intensywne, ale zadziorne, z soczystą kwasowością. Mamy tu zielone i żółte jabłka, świeże winogrono i niedojrzałą nektarynkę. Prawdopodobnie miało kontakt ze skórkami, gdyż wyczuwalna jest lekka, przyjemna goryczka cytryny.

CENA: 83,00
IMPORT: WINKOLEKCJA

VASILIKON XYNISTERI 2016

Xynisteri to najważniejszy biały szczep Cypru. Jedyny w swoim rodzaju autochton. Można wytwarzać z niego wina wytrawne oraz słodkie. Vasilikon Xynisteri jest wytrawne i zdecydowanie skórkowe. Mamy tu sok z cytryny, nektarynkę, zioła, lekką goryczkę skórki limonki, mokre kamienie i pieczone jabłka. Nos neutralny, niezbyt intensywny. W ustach morela i kwiat pomarańczy, po chwili lekko pikantne przyprawy. Ambitne, przyjemnie zbalansowane usta.

CENA: 44,99
IMPORT: WINA CYPRYJSKIE

DOMAINE SIGALAS ASYRTIKO/ATHIRI 2015

Wino od słynnego producenta, pochodzące z wulkanicznej wyspy. W nosie limonka, mokre kamienie, waśne jabłko i morska bryza. Usta słone, lekko pikantne i kwasowe. Strukturę buduje nie tylko na wybitnej kwasowości, ale i na dość znacznym alkoholu 13,5%. Wino jest bardzo eleganckie, doskonale sprężyste. Jak na podstawową linie od producenta jest to bardzo wysoki poziom. Rocznik 2014 był już opisywany - prezentował się równie dobrze.

CENA: 90,00
IMPORT: WINA GRECKIE

SELLA & MOSCA TORBATO TERRE BIANCHE CUVEE 161 2016
Wyjątkowy, bardzo rzadki szczep, który w zasadzie przetrwał tylko u producenta Sella & Mosca. Na kontynencie wymarły. Wino powolnie fermentowao przez 20 dni, a następnie dojrzewało na osadzie w beczkach z używanego dębu. W nosie zioła, wisteria, brzoskwinia, nektarynka, masło, jogurt i szarlotka. Usta o dobrej strukturze, opartej na doskonale użytej beczce. Słone i jedwabiste jednocześnie, lekko gorzkie, o sporej kwasowości. Pełne ciało wzbogacone o biały pieprz, miód, kwiaty i imbir na finiszu. Nazwa 'Terre bianche' odnosi się do białych kredowo-wapiennych gleb okolic miasta Alghero. Najlepsze białe wino warsztatów.

CENA: brak
IMPORT: import własny (inne wina od Sella & Mosca importowane są przed Centrum Wina)

DAFNIOS LIATIKO 2015
Wino z centralnej części Krety, z najważniejszego autochtonicznego szczepu.
Na wstępie w nosie jest przydymione i skórzane. Zaraz potem pojawia się wiśnia w suszonych ziołach, żurawina, borówka. Usta są soczyste, żywe, kwasowe. Mamy tu egzotyczne przyprawy, tytoń, sok z żurawiny i kwaśnej wiśni. Wino aż prosi o towarzystwo jedzenia. Jest lekko ziemiste, z suszonymi kwiatami i czerwoną herbatą w tle. Dla miłośników zadziornych, charakternych win.

CENA: 55,00
IMPORT: WINA GRECKIE

CLOS VENTURI CUVEE 1769 SCIACCARELLO 2015
Korsyka należy w tej chwili do Francji, aczkolwiek w przeszłości na wyspę wpływali też Włosi i Hiszpanie. Dlatego też uprawia się tu mix odmian kojarzonych zarówno z Francją, jak Włochami, czy Hiszpanią. Wyspiarze używają swoich własnych nazw dla szczepów występujących na kontynencie. I tak na przykład Mammolo, znany nomen omen z Toskanii, nazywa się Sciaccarello. Potrafią je jednak winifikować na styl francuski, a nawet burgundzki, co pokazuje opisywane wino. Clos Venturi Scaiccarello jest jasne w kolorze, przejrzyste, delikatnie rubinowe. W nosie przybrudzona truskawka, śliwka, masło. Typowo frutta di bosca. Dalej pojawia się też pelargonia, suszone kwiaty, karmel i lekka ziemistość. Usta zadziorne, bogate w dojrzały owoc, jarzębinę, macerowaną wiśnię. Z bardzo dobrze zintegrowaną taniną. W finiszu subtelna wanilia z czerwonym pieprzem, podbita przez ziołowość. Długi finisz.

CENA: 130,00
IMPORT: DELIWINA

DOMAINE SIGALAS Mm 2014

Mavrotragano 60%, Mandilaria 40%. Mavrotragano naturalnie posiada w sobie bardzo dużo taniny, stąd też producent stosuje dosyć długie, roczne, leżakowanie w beczkach. Nazwa wina to najpewniej akronim od dwóch użytych szczepów. W nosie czekolada i buraczek pod balsamico, spocona pacha greka (bo nie burgundzkiego mnicha) i nalewka z wiśni. Mamy tu suszone mięso, dym, suszone owoce, skórę i sierść. Usta ostre, energiczne, z wysoką kwasowością i dobrze zarysowaną, ale nieco wygładzoną już taniną. Sporo skórkowej charakterystyki. Uwaga dużo osadu!

CENA: 90,00
IMPORT: WINA GRECKIE

CLOS COLUMBU 2014
Ciekawe zestawienie szczepów - Grenache, Sangiovese, Syrah, Mammolo. W ciemno obstawiałabym masywnego południowca z kontynentu. W nosie nuty korzenno-ziołowe, lekko ziemiste. Dalej jest też czekolada, mokka, przypieczona skóra, wiśnia w czekoladzie. Przyjemnie obejściowe, niczym Syrah z południowego Rodanu. Usta złożone z wysokż taniną, dobrze zgraną i zazębioną z soczystą kwasowością. W ustach czarny pieprz, kiszonka, modra kapusta z suszoną śliwką. Cywilizowana wieś. Smakowite i długie, z potencjałem do rozwoju. Najbogatsze, najpełniejsze wino tego panelu.

CENA: 115,00
IMPORT: WINA.PL

SODAP COMMANDARIA SAINT BARNABAS NV
Nazwa apelacji i stylu cypryjskiego wina pochodzi od Joannitów, którzy w czasach wypraw krzyżowych, kupili od brytyjskiego Króla Ryszarda wyspę, objęli ją w panowanie i zaczęli produkować zastane tam wino pod nazwą Commandaria. Już w czasach starożytnych zebrane tu owoce podsuszano i wytwarzano z nich słodkie wino. Może dlatego Cypryjczycy uważają że to najstarsza jakościowa apelacja świata. Od czasów antycznych wino wytwarzane jest tak samo. Grona Xinisteri (odmiana biała) + Mavro (odmiana czerwona) suszą się na słońcu i uzyskują wysoki poziom naturalnego cukru. Słodki moszcz fermentuje do momentu, aż drożdże same obumierają od wysokiego akoholu. Wino jest wówczas delikatnie wzmacniane by osiągnęło 15% alkoholu. Następnie leżakuje i dojrzewa w beczkach (najpierw dużych, potem w mniejszych), dzięki temu otrzymujemy utleniony styl. Wino kolorem przypomina Sherry, wpada w lekki brąz. Nos jest bardzo intensywny, rodzynkowy. Doszukamy się daktyli, suszonych fig, karmelu, czekolady i mokki. Intensywnie korzenny i orzechowy. Wino jest gęste w ustach, ale na szczęście posiada trochę kwasowości. Znakomity deser.

CENA: 89,99
IMPORT: WINA CYPRYJSKIE

Kultura śródziemnomorska jest od zarania cywilizacji powiązana z morzem i winem. Mimo tej świadomości degustacja była dla mnie nadal dużym, pozytywnym zaskoczeniem. Słowo które przychodzi do głowy jako podsumowanie to różnorodność. Odnalazłam zarówno lekkość, jak i ciężar gatunkowy. Niekiedy było tanicznie, ale też burgundzko, bordosko i toskańsko. Cudownie słodko na koniec. Mały żal, że wina te mają ograniczoną dostępność. Cieszy za to fakt, że ktoś jednak się zdecydował zaryzykować i sprowadził do Polski trochę antycznego świata win.