A.O.C. Cotes du Rhone to rozległa apelacja w Dolinie Rodanu, która obejmuje ok. 180 gmin rozsianych na odcinku ponad 200 km od Saint-Cyr-sur-le-Rhone na północy do Avignonu na południu. Nie jest to teren spójny, a raczej "wyspowy" i wypełnienie luk w miejscach gdzie nie została ustanowiona bardziej prestiżowa apelacja. Wytwarza się tu głównie wina czerwone, o których traktuje poniższy tekst, ale znaleźć można też różowe i białe.

degustowaliśmy w ciemno 7 win z apelacji A.O.C. Cotes du Rhone

Apelacja Cotes du Rhone została ustanowiona w 1937 roku, a wina czerwone tworzy się przede wszystkim ze szczepów Grenache, Syrah i Mourvedre. Dopuszcza się również uprawę i dodawanie do zestawienia innych odmian, takich jak Carignan, Cinsault, Counoise, Muscardin, Vaccarese, Picpoul Noir, Terret Noir, Grenache Gris i Clairette.

W związku z rozległym terytorium dla Cotes du Rhone i ogromną ilością win, jakie się tu wytwarza - są one bardzo różnorodne pod względem jakości i stylów. W części północnej, gdzie klimat jest kontynentalny z alpejskimi wpływami, w mieszankach znajduje się znaczniejszy procent szczepu Syrah (min. 40%), a wina posiadają poważniejszą strukturę. Tutaj krzewy rosną na tarasowych skałkach z kruszącego się granitu (bliżej rzeki) oraz na płaskowyżu (dalej od rzeki). Wina z apelacji A.O.C. Cotes du Rhone są tu rzadkością, pochodzi stąd zaledwie 5% całej ich produkcji, wytwarzanych w 50 gmianch (10% produkcji win całej Doliny Rodanu pochodzi z północy).

Na południu, gdzie jest cieplej i zaznaczone są wpływy śródziemnomorskie, przekłada się to na wyższą zawartość alkoholu, a w zestawieniach szczepowych przeważa Grenache (min. 40%). Winnice usytuowane są na bardziej łagodnych tarasach, ale też w siedliskach odleglejszych od rzeki. Granit ustąpił podłożu piaszczystemu i gliniastemu, a charakterystyczne dla tutejszego terroir są otoczaki, gładkie kamienie "galets", które nagrzewają się w słońcu i oddają ciepło dojrzewającym owocom. Cotes du Rhone wytwarza się na południu w ok. 130 gminach na ponad 40 tys. hektarach.

Ze względu na konstrukcję szczepową i zbliżony poziom alkoholu wina Cotes du Rhone są do siebie podobne, jednak można dostrzec różnice, czasem spore ze względu na usytuowanie winnic, rodzaju gleby, jak i od zabiegów winemakera, m.in. długości maceracji gron i użycia beczek (nowych, starych, małych, czy dużych typowych dla Rodanu - "foudres"). Jest jeszcze jedna wspólna rzecz dla tych win - przeważnie są niedrogie - dostępne już od kilkunastu złotych, chociaż zdarzają się wina ambitniejsze, szczególnie od uznanych producentów, które wiążą się z wydatkiem przynajmniej 50zł. Mamy też pewność, że za 45-55zł otrzymamy wino adekwatne jakościowo w stosunku do poniesionych nakładów.

PRAKTYKA - PANEL DEGUSTACYJNY

Żeby teorię poprzeć doświadczeniem, zorganizowałem panel tematyczny z siedmiowa winami A.O.C. Cotes du Rhone, które zostały opisane i ocenione przez sześciu sommelierów*. Ocenę poprzedziła tzw. "ślepa degustacja', dzięki czemu nikt z oceniających nie sugerował się ceną i pochodzeniem win. Wybrane Cotes du Rhone są ogólnodostępne i pochodzą ze sklepów specjalistycznych oraz sieci handlowych. Poniżej przedstawiam wyniki panelu. Wina degustowaliśmy w kieliszkach Eisch Sensis Plus, dzięki którym wino lepiej oddycha w kieliszku.

KONKLUZJA

Degustacja panelowa A.O.C. Cotes du Rhone zaprezentowała podobieństwa i różnice win tej apelacji. Nie licząc pozycji wyjątkowych (Jaboulet - siedlisko w północnym Rodanie), wybitnych (Le Clos du Caillou) lub wytwarzanych z winogron pochodzących ze starych krzewów (St. Damien), na przykładzie pozostałych, bardzo podobnych, można opisać „typowe” tamtejsze czerwone wina.

W kolorze są jasno-czerwone, rubinowe, przejrzyste, klarowne i połyskliwe. W bardzo młodych pojawiają się fioletowe refleksy. Dobrze zarysowany alkohol pozostawia ślad w postaci gęstych łez na ściankach kieliszków. Jakościowe Cotes du Rhone charakteryzują się owocowym aromatem, w kierunku wiśni (często z pestką), czereśni, a czasem owoców kandyzowanych lub gotowanych. Ze względu na zawartość szczepu Syrah, wina są delikatnie przyprawowe, najczęściej pieprzne. W egzemplarzach wyższej jakości pojawia się śliwka, żurawina, korzenność, a przy tych beczkowanych (Le Clos du Cailllou) również czekolada.

Cotes du Rhone Rouge to wino delikatnie wytrawne, o umiarkowanej kwasowości i niemęczącej taninie, co tworzy kompozycję łatwą i przyjemną dla większości konsumentów wina w Polsce. Ze względu na to, że 95% Cotes du Rhone pochodzi z południowego Rodanu, w tych winach dominuje ciepły i dobrze zaakcentowany alkohol (13,5-15%). Niektóre wina na tym opierają swoją strukturę, ale w bardziej jakościowych produkcjach alkohol elegancko wkomponowuje się w cielistość i współtworzy trwały finisz.

W większości przypadków Cotes du Rhone to wina niedrogie. Ich średnia cena oscyluje w granicach 40-55 zł. Cena sugeruje, że nie są to wina klasy światowej, ale solidne i pewne wina do użytku codziennego. Zarówno najdroższe jak i najtańsze wina panelu to świetny zakup w swojej cenie. Najlepszy stosunek cena/jakość osiągnęło (co nie dziwi), wino Puy Saint Roc z Lidla, które w cenie 14,99 nie odstawało od średniej statystycznej. Dla początkujących, którzy chcą rozpocząć swoją przygodę z Cotes du Rhone zachęcamy do rozpoczęcia jej właśnie od tego wina. Nie inaczej jest z najdroższym (Clos du Caillou 79 zł – Mielżyński).

Rządni wrażeń znajdą w nim beczkę, strukturę, ekstrakt, finisz i ciało – w tym winie jest wszystko, prawie jak w Châteauneuf-du-Pape. Jeśli gustujemy w elegancji, znajdziemy ją w winach stworzonych z gron ze starych krzewów (Saint Damien 59 zł – Deliwina, krzewy z 1948 i 1949 roku). Doszukamy się w nim głębi smaków i aromatów oraz wyższej koncentracji owocu.

Warte odnotowanie jest, że wina, które „robiły różnicę”, czyli Jaboulet, Saint Damien i Clos de Caillou, pochodzą z winnic usytuowanych przy granicy z poważniejszymi apelacjami – kolejno: Hermitage, Gigondas i Châteauneuf-du-Pape.

DOBÓR WIN DO POTRAW

Co ważne, a może najważniejsze, wina Cotes du Rhone są niesamowicie uniwersalnymi partnerami dla potraw. Niewygórowana cena sprawia, że nie jest problemem zamówienie butelki w restauracji. Komponują się z pieczystym drobiem, twardymi żółtymi serami, ptactwem leśnym, lżejszą dziczyzną, pasztetami, ale również z pieczoną jagnięciną i koziną. Jeśli potrzebujemy wina na jesienny wieczór, to właśnie Cotes du Rhone, dzięki niezbyt męczącej taninie i umiarkowanej kwasowości oraz delikatnie wyczuwalnej słodyczy (mimo, że wytrawne) – może okazać się strzałem w dziesiątkę. Poniżej kilka przepisów i przykładów z czym Cotes du Rhone będzie się dobrze komponować.

Cotes du Rhone i wino:
http://www.winonawidelcu.pl/dobor-potraw-do-wina/potrawy-do-win-czerwonych/298-cotes-du-rhone-i-potrawy

Pieczona jagnięcina:
http://www.winonawidelcu.pl/dobor-win-do-potraw/jakie-wino-do-jagnieciny/15-winne-jagnie

Eskalopki z indyka:
http://www.winonawidelcu.pl/dobor-win-do-potraw/jakie-wino-do-drobiu/174-nero-di-troia-eskalopki-z-indyka

Potrawka z dzika:
http://www.winonawidelcu.pl/dobor-win-do-potraw/jakie-wino-do-dziczyzny/248-potrawka-z-dzika-cannonau-riserva

* sommelierzy biorący udział w panelu: Adam Tomczak, Mateusz Dobrzykowski, Łukasz Głowacki, Jakub Małecki, Krzysztof Królczyk, Maciej Sokołowski

Degustowane wina były dostępne we wskazanych miejscach w listopadzie 2014.

MACIEJ SOKOŁOWSKI