Czym jest osobliwe wino? Dziwaczne? Inne? Jak je ocenić? Te pytania postawiłem sobie przed warsztatami "Winne osobliwości", które zorganizowałem w październiku 2015. Ocenianie dziwaczności czy normalności jest bardzo subiektywne. Dla kogoś kto zetknął się z winami z Jury i Jerez, takie smaki nie będą dziwne, a tym co nigdy nie próbowali objawią się jako przedziwne novum. Dziwne potrafią być też rzadkie szczepy czy nieczęsto spotykane metody produkcji. Jednak zawsze osobliwość jest oceną indywidualną.

Udało mi się zebrać wina, które osobiście uważam za osobliwe przynajmniej w jednej kategorii. Postanowiłem zaprezentować gościom 26 win podczas degustacji w ciemno. Nie wiedząc o tym skąd pochodzi wino i z jakiego jest szczepu, oceniali najpierw stopień jego dziwaczności smakowo-aromatycznej, a następnie już znajac wino, określali osobliwość pochodzenia i szczepu. Osobliwość we wszystkich kategoriach została określona w skali 1-10, gdzie 10 to ekstremalnie dziwne wino. W niniejszym artykule opisane zostały wina musujące i białe, a w kolejnym tekście opiszę wina czerwone i wzmacniane.

WINA MUSUJĄCE

Louis Pato Maria Gomes 2009

Osobliwość aromatu i smaku: 3,97 - aromat liści i tropikalnych owoców, zarysowana kwasowość i przyjemna pikantność na finiszu. Wino wytwarzane metodą szampańską, przez wtórną fermentację w butelce.

Osobliwość szczepu i pochodzenia: 5,68 - szczep: Maria Gomes (zwany Fernao Pires), z domieszką Baga - region: Bairrada (Portugalia)

Ocena: 6,9 (dobre+) - importer Atlantika, cena: 55,00 zł

Malibran Sottoriva Prosecco Col Fondo

Osobliwość aromatu i smaku: 6,18 - mętne, w aromacie chlebowe z nutami obitej papierówki. Usta pełne, pszeniczne. Wino wytwarzane starą metodą prosecco sprzed wprowadzenia autoclave (pojemników do przeprowadzania metody charmata). Nie ma dosage, nie ma degorgementu, przez co osad pozostaje wewnątrz butelki.

Osobliwość szczepu i pochodzenia: 3,00 - szczep: Glera, region: Veneto (Włochy)

Ocena: 6,7 (dobre+) - importer Vini e Affini, cena: 54,00 zł

Altrauva Ortrugo 2011

Osobliwość aromatu i smaku: 6,00 - aromaty owocowe krzyżują się z chemicznymi (lakier i farba). Można doszukać się niunasów woskowych. Soczyste, świeże, z umiarkowaną kwasowością.

Osobliwość szczepu i pochodzenia: 4,75 - szczep Ortrugo, region: Emilia-Romagna (Włochy)

Ocena: 6,5 (dobre+) - importer Rafa Wino, cena: 45,00 zł

Strohmaier Schilcher Frizzante

Osobliwość aromatu i smaku: 3,53 - świeże, soczyste i owocowe. Delikatna perlistość dodaje żywotności. Idealne wino na ciepłe dni. Brak landrynki, za to przyjemnie relaksuje soczysty owoc.

Osobliwość szczepu i pochodzenia: 6,57 - szczep: Blauer Wildbacher, region: Styria (Austria)

Ocena: 6,5 (dobre+) - importer Wino i kieliszki, cena: 56,00 zł

WINA BIAŁE

Fitz Ritter Spielberg Chardonnay 2013

Osobliwość aromatu i smaku: 5,07 - typowe Chardonnay z małym wyjątkiem - nuty popcornu i selera. Jest jabłko, jest cytryna, umiarkowana kwasowość i ciało.

Osobliwość szczepu i pochodzenia: 4,68 - szczep: Chardonnay, region: Palatynat (Niemcy)

Ocena: 6,5 (dobre+) - importer: Weinland, cena: 70,00 zł

Zahel Wiener Gemischter Satz "Nussberg" 2009

Osobliwość aromatu i smaku: 4,27 - ciekawe aromaty krzesiwa, mokrych kamieni, kiszonej kapusty, ale również całkiem typowe nuty cytryn i jabłek. Długie i relaksujące.

Osobliwość szczepu i pochodzenia: 5,27 - Gemischter Satz to typowy blend w Wiedniu, gdzie w jednej winnicy uprawia się różne szczepy, a potem grona zbiera w tym samym momencie i razem winifikuje. Szczepy: Chardonnay, Pinot Blanco, Pinot Gris, region: Wiedeń (Austria)

Ocena: 7,3 (bardzo dobre), importer: Wino i kieliszki, cena: 59,00 (promocja) - Super relacja cena/jakość

Chapoutier Domaine des Granges Mirabel 2013

Osobliwość aromatu i smaku: 5,47 - aromat mirabelek, mleka, ale również gazowanego napoju pomarańczowego. W ustach tłuste, herbaciano-herbatnikowe. Wino biodynamiczne i naturalne.

Osobliwość szczepu i pochodzenia: 3,77 - szczep: Viognier, region IGP Viognier Ardeche, na terenie Doliny Rodanu (Francja)

Ocena: 6,6 (dobre+) importer: Foodwine, cena: 69,00 zł

Clot de l'Origine Blanc 2012

Osobliwość aromatu i smaku: 6,82 - nos serowy, winogronowy. Usta pełne, soczyste z nutami zbitego jabłka. Wino biodynamiczne, bez filtracji i klarowania.

Osobliwość szczepu i pochodzenia: 5,55 - szczep: Macabeo (ponad 100-letnie krzewy), region: Roussilon (Francja)

Ocena: 6,4 (dobre+), importer: Wina Szlachetne, cena: ok. 50,00 zł

Domaine du Vieux Lazaret Chateauneuf du Pape Blanc 2010

Osobliwość aromatu i smaku: 4,95 - aromaty śmietany, popiołu i tłustego dojrzałego owocu. W ustach ziołowe, maslane i pikantne. Posiada bogatą strukturę i mimo 5 lat, jeszcze z dużym potencjałem leżakowania.

Osobliwość szczepu i pochodzenia: 4,85 - szczepy: Grenache Blanc, Clairette, Bourboulenc, Roussanne, region: Dolina Rodanu (Francja)

Ocena: 7,5 (bardzo dobre), importer: The Fine Food Group, cena: 160,00 zł 

Pampaneo Airen Natural 2014

Osobliwość aromatu i smaku: 8,73 - musztarda, kiszonka, musztarda, kiszonka, musztarda... itd. no i trochę suszu owocowego. Wino naturalne i pomarańczowe.

Osobliwość szczepu i pochodzenia: 6,59 - szczep: Airen; region: La Mancha (Hiszpania)

Ocena: 4,0 (pijalne) - tylko dlatego, że ciekawe. Naturalne i do tego pomarańczowe wina też mają pewne kryteria jakości i mogą być wadliwe. Myślę, że jest to wino na pograniczu, chociaż jak tu zweryfikować wino naturalne?? Może taki był zamysł winiarza? - importer: Wineland, cena: 49,00 zł

Bodegas Baretto Blanco N/V

Osobliwość aromatu i smaku: 6,73 - aromat zbitej gruszki, moreli i wosku. W ustach orzechy, lekkie utlenienie i słona końcówka. Gdyby nie 12,5% alkoholu, można by strzelać, że to Sherry. A jednak nie!

Osobliwość szczepu i pochodzenia: 7,27 - szczep: Malvasia; region Lanzarotte /Wyspy kanaryjskie (Hiszpania)

Ocena: 5,9 (dobre) - importer: Wina Szlachetne, cena: niedostępne

Miłosz Zweigelt Blanc de Noir 2014

Osobliwość aromatu i smaku: 6,73 - łagodny, bardzo ulotny aromat czegoś nieuchwytnego, czyli - tak sobie wyobrażamy poranną rosę na płatkach róż. W ustach świeże i lekko szczypie podniebienie.

Osobliwość szczepu i pochodzenia: 8,15 - szczep: Zweigelt (robiony na biało!), region: lubuskie (Polska) - wytworzony tylko 300 butelek

Ocena: 6,4 (dobre+) - producent: Winnica Miłosz, cena: niedostępne

Benedicte & Stephane Tissot Vin Jaune "Les Bruyeres" Arbois 2006

Osobliwość aromatu i smaku: 7,27 - intensywnie orzechowy nos, krzemienny, mineralny, ale też jabłkowy. Usta obfite, utlenione (celowo), z wyraźnymi akcentami chleba, oliwek i stłuczonych jabłek, które spadły z drzewa i leżą tam już dwa dni.

Osobliwość szczepu i pochodzenia: 8,05 - szczep: Savagnin; region: Arbois / Jura (Francja)

Ocena: 7,2 (bardzo dobre) - importer: Deliwina; cena: 300,00 zł

Według gości najbardziej osobliwymi białymi w kontekście aromatu i smaku okazały się naturalny Airen z La Manchy oraz Vin Jaune, natomiast względem szczepu i pochodzenia - polski Zweigelt blanc de noir na słodko oraz znów Vin Jaune.

Dziękuję sponsorom za wsparcie inicjatywy oraz Wino+, za użyczenie miejsca.

Zapraszam do lektury relacji o winach czerwonych i wzmacnianych

MACIEJ SOKOŁOWSKI