Sekt to ogólna nazwa dla win musujących wytwarzanych w Niemczech i Austrii. Sama nazwa wyewoluowała prawdopodobnie ze złego zrozumienia słowa "sack" jak mówiono od XVI wieku na sherry. W 1825 aktorowi Ludwigowi Devrientowi podano w Berlinie wino musujące gdy zamawiał kieliszek wina z Jerez. Rok później, w 1826 w Esslingen (Wurtembergia) powstał pierwszy Sekt, a od 1890 nazwa upowszechniła się na cały kraj.

Pierwszy Sekt został wytworzony przez winiarnię Kessler. Georg Kessler był współpracownikiem Nicole Barbe Clicquot-Ponsardin, która zainwestowała w wytwarzanie win w okolicach Stuttgartu. W 1826 Kessler odszedł z firmy i rozpoczął wytwarzanie win musujących na własną rękę.

Współpraca niemiecko-francuska (mimo wielu konfliktów zbrojnych) w zakresie handlu i wytwarzania win musujących kwitła szczególnie w XVIII i XIX wieku. Niemcy zakładali swoje firmy w Szampanii, ale wielu też było zatrudnianych do produkcji szampanów. Jeszcze przed Rewolucją Francuską, w 1785 Florenz Louis Heidsieck wytwarzał szampany, którymi zachwycała się Maria Antonina. Niewiele później swoje firmy założyli bracia Mumm (1827), Josef-Jacob-Placide Bollinger (1829), William Deutz i Pierre Geldermann (1838) oraz Johann-Josef Krug (1843). Inni jak Louis Roederer (1833) dziedziczyli lub przejmowali wcześniej założone wytwórnie.

Nie dziwi fakt przenikania myśli i wiedzy w zakresie produkcji bardzo dobrych win musujących. W 1849 w Niemczech Sekty wytwarzało już 43 producentów, a pod koniec XIX w łączna produkcja roczna przekraczała 5 milionów butelek. Niemcy zakochali się w winach musujących na dobre. Dziś są narodem konsumującym najwięcej bąbli na świecie - 17% światowej produkcji win musujących - nie tylko Sektów, ale też Szampanów, Prosecco, Cava i innych.

W 2019 wyprodukowano w Niemczech aż 321 milionów hektolitrów wina musującego. Są to wina różnorodne pod względem metody wytwarzania, słodyczy, stylu i koloru. Możemy wyróżnić kilka głównych rodzajów:

1) Sekt – wino musujące wytwarzane dowolną metodą, a grona mogą pochodzić także z innych krajów - niekoniecznie z Niemiec

2) Deutscher Sekt – grona muszą pochodzić z Niemiec, ale metody wytwarzania mogą być dwie - metoda Charmata (z założeniem min 90 dni na osadzie) oraz metoda tradycyjna (min 9 miesięcy na osadzie) - zwana klassische Flaschengärung.

3) Deutscher Sekt b.A. (bestimmter Anbaugebiete) - wino musujące z gron pochodzących z określonego na etykiecie regionu(min 85%), mogą powstawać albo poprzez metodę Charmata, jak i metodę tradycyjną.

4) Winzersekt - musi być jednocześnie Sekt b.A., wytwarzane wyłącznie metodą tradycyjną, dojrzewane min 9 miesięcy na osadzie. Odmiana i rocznik muszą być wymienione na etykiecie, a grona pochodzą od jednego producenta (Winzera).

5) Crémant – musi być Sekt b.A., wytwarzane tylko metodą tradycyjną, dojrzewane min 9 miesięcy na osadzie. Zbiór muszą być ręczne i tłoczy się pełne kiście (max wydajność 100 litrów ze 150 kg)

Set Sektów podczas warsztatów dla Stowarzyszenia Sommelierów Polskich, które prowadziłem w 2023 roku.

Tak jak w ilości wytwarzanych i konsumowanych win musujących, Niemcy są liderem od dawna, tak możemy śmiało powiedzieć, że od kilkunastu lat zaczęto bardziej dbać o ich jakość. Konsumenci zaczęli poszukiwać coraz lepszych win, czym wymusili na producentach produkcję Sektów premium. Póki co, produkcja "Winzersektów" to mniej niż 2% wszystkich win musujących wytwarzanych w Niemczech! Śmiało można powiedzieć, że ta kategoria będzie się najszybciej rozwijać. Trend zauważyło VDP, które w 2020 ogłosiło VDP.Sekt.Statut Według tego dokumentu, grona na wina musujące muszą pochodzić od jednego producenta, VDP.Sekt musi dojrzewać minimum 15 miesięcy na osadzie, wersja rocznikowa 24 miesiące, a VDP.Sekt.Prestige nawet 36 miesięcy lub więcej. Dotyczy to win od rocznika 2018. W międzyczasie, w 2019 roku, powstała inna niezależna organizacja zrzeszająca producentów jakościowych win musujących - Verband Traditioneller Sektmacher (VTS). Można zaryzykować tezę, że Sekty Premium stają się kolejnym flagowym produktem niemieckiego winiarstwa, po Rieslingu i Spatburgunderze (Pinot Noir). Jesteśmy w trakcie wyraźnego renesansu tego stylu.

@Sektmacher.de

Wciąż najważniejszą odmianą dla produkcji jakościowych Sektów jest Riesling (41%), ale bardzo szybko rośnie udział odmian szampańskich - szczególnie Spätburgundera (32%) - zarówno w wersjach różowych, jak i "blanc de noirs". Chardonnay nadal jest odmianą niszową (poniżej 5%), ale najlepsi producenci zaczęli umiejętnie jej używać. W Niemczech bardzo często możemy spotkać "musiaki" zbudowane na Weissburgunderze (aż 16%) - Pinot Blanc jest co prawda dopuszczony w Szampanii, ale mało kto stawia na tą odmianę tak bardzo, jak robią to Niemcy. Od kilku lat bacznie obserwuję scenę win musujących w Niemczech i zauważam wyraźną tendencję do premiumizacji. Producenci nastawieni na wytwarzanie win najwyższej jakości, chcąc dłużej przetrzymać wino nad osadem drożdżowym, częściej decydują się na użycie szampańskich odmian - Chardonnay, Spätburgunder i Schwarzriesling (Meunier) - zarówno solo, jak i w assemblage - to one dają lepsze efekty po 24 miesiącach leżakowania (i więcej) niż Riesling.

@von-buhl.de

Gdzie wytwarza się Sekty w Niemczech? Wszędzie! W każdym regionie. Ale jakoś się tak złożyło, że najwięcej interesujących producentów skupiło się w Rheinhessen (Hesja Reńska) i Pfalz (Palatynat). Należy jednak zauważyć, że wielu producentów dotąd kojarzonych ze świetnymi winami stałymi, zaczęło w ostatnich latach wprowadzać do oferty także Sekty. Z drugiej strony, pojawiają się projekty skupione tylko na Sektach. Młodzi ludzie, dobrze wykształceni, po odbyciu praktyk u najlepszych producentów - śmiało wchodzą na rynek. Przykładami mogą być tu Sekthaus Griesel i Sekthaus Krack.

@raumland.de

Dobra wiadomość - w Polsce można kupić kilka świetnych Sektów! Dostępne są musiaki od Reichsrat von Buhl (Vini e Affini), Weingut Von Winning (Winoland), Weingut Weedenborn i Weingut Knebel (Poniente / Tasting Room). Od czasu do czasu kupimy musy z Sekthaus Raumland (Powinno), czy Sekthaus Krack (Poniente). Może jeszcze nie jest to szeroka reprezentacja niemieckich, jakościowych win musujących, ale dostępni są u nas wiodący producenci. Sytuacja jest dynamiczna i myślę, że niebawem Sekty znajdą swoje miejsce w większej ilości polskich sklepów specjalistycznych, wine barach i najlepszych restauracji. 

MACIEJ SOKOŁOWSKI - GERMAN WINE EDUCATOR