Egri Bikaver to czerwone wino węgierskie, pochodzące z okolic miasta Eger. W wolnym tłumaczeniu jest to "bycza krew" i pod tą nazwą funkcjonuje w świadomości Polaków. Wielu z tą nazwą się spotkało, ponieważ wino było dostępne w czasach PRL-u, jak również można je było zakupić w latach dziewięćdziesiątych za bardzo symboliczne kwoty. Niestety wówczas jakość dostępnych Egri była przerażająco niska, a wina pochodziły w większości z wielkich konglomeratów / spółdzielni, produkujących wina na ogromną skalę. Tamten wizerunek Egri w dalszym ciągu pokutuje i wielu konsumentów niechętnie sięga bo butelkę czerwonego węgrzyna...

Przez ostatnich kilkanaście lat Węgrzy zrobili wiele, by Egri stało się produktem jakościowym. W roku 2005, po przystąpieniu Węgier do Unii Europejskiej, wprowadzono wymogi prawne określające szczegóły produkcji oraz jakości dla Egri Bikaver.

Co zatem mówi prawo? Najważniejsze kwestie to konkretne odmiany winorośli, siedlisko, ilość i jakość...

1. Egri Bikaver musi być wytwarzany w regionie Eger, a grona muszą pochodzić z miejscowości Andornaktálya, Demjén, Eger, Egerbakta, Egerszalók, Egerszólát, Felsőtárkány, Kerecsend, Maklár, Nagytálya, Noszvaj, Novaj, Ostoros, Szomolya lub Verpelét, tylko z zarejestrowanych i kontrolowanych winnic.

2. Egri Bikaver to blend minimum 3 czerwonych szczepów, dopuszczonych do uprawy w regionie, gdzie ani jeden nie może stanowić ponad 50% zawartości oraz ani jeden mniej niż 5%. 

3. Dopuszcza się uzycie 13 szczepów czerwonych: Kékfrankos (Blaufrankisch), Kékoportó (Blauer Portugieser), Kadarka, Blauburger, Kékmedoc, Zweigelt, Cabernet franc, Cabernet sauvignon, Merlot, Pinot noir, a także Menoir, Syrah i Turan.

4. Dozwolony jest zbiór 13,6 tony winogron z hektara, ale lepsi producenci znacznie ograniczają zbiory by uzyskać bardziej jakościowe wina.

5. Winifikacja: maceracja minimum 8 dni, zabronione jest chemiczne zakwaszanie i dokwaszanie moszczu, konieczność dojrzewanie w dębowych beczkach (nie ma określenia długości), butelkowanie wina musi być przeprowadzone tylko na terenie Egeru, przez firmy z atestem "Eger Wine Community".

6. Zanim Egri Bikaver zostanie przeznaczone do sprzedaży, podlega ocenie sensorycznej "Wine Classification Board of Eger Wine Region".

7. Na zatwierdzonych butelkach pojawiają się zapisy: "Egri Bikavér protected designation of origin” oraz “Egri Bikavér protected origin controlled quality dry red wine”. Rocznik wina musi znajdować się na głównej etykiecie. 

Węgierskie Bikavery to jednak nie tylko Eger. Wytwarza się je też w Szekszardzie - regionie na południu Węgier. Ze względu na różnice w klimacie, są to wina nieco inne w stylu - bardziej treściwe i alkoholowe.

DEGUSTACJA

Dzięki uprzejmości Rafa-Wino, wraz z poznańskimi sommelierami (łącznie 9 osób), mieliśmy okazję spróbować i porównać kilka Bikaverów. Oceniliśmy je według skali 4-10 (10-klasa światowa; 9-wybitne; 8-wyśmienite; 7-bardzo dobre; 6-dobre+; 5-dobre; 4-pijalne).

1. Balga - Egri Bikaver 2011 (zdjęcie na początku artykułu).
Kekfrankos / Blauburger / Merlot / Cabernet Franc i Cabernet Sauvignon

Podstawowy Egri Bikaver w rozsądnej cenie, aromat czysty, o średniej intensywności. W aromatach ciemne, lekko kwasowe owoce (wiśnia, porzeczka), ale można doszukać się też aromatów listowia i przypraw korzennych. W ustach lekkie, potoczyste i o średniej budowie... Przyzwoity "entry level".
OCENA: 5,9 (cena około 35,00 zł)

2. Bolyki - Bikaver 2012
Kekfrankos 20% / Pinot Noir 20% / Portugieser 20% / Zweigelt 15% / Cabernet Franc 15% / Merlot 10%

Jest to jeszcze w miarę młode wino. Biorąc pod uwagę, że 18 miesięcy dojrzewało w dębowych beczkach, może się jeszcze korzystnie rozwinąć. Na chwilę obecną, w aromacie dominuje śliwka, buraki i atrament. Można doszukać się nut dymnych i ziemistych. W ustach jest dobrze zbudowane, a 14% alkohol wyraźnie rozgrzewa. Tanina i kwasowość są na umiarkowanym poziomie. Potencjał jeszcze do 5 lat.
OCENA: 6,30 (cena około 62,50 zł)

3. Kovacs Nimrod - Rhapsody 2011
Kekfrankos 29% / Pinot Noir 23% / Syrah 21% / Merlot 17% / Cabernet Franc 10%

Wino wytworzone główne z odmian dających bardziej finezyjne niż intensywne wina (Kekfrankos + Pinot Noir razem stanowią ponad 50% blendu) i to wpływa na styl tego Bikavera. Jest on bardziej w klimacie burgundzkim. Leżakowało w używanych beczkach z dębu węgierskiego (28 miesięcy!) i przez ten okres odpowiednio się poukładało. Zarówno w aromacie, jak i w smaku dominują nuty wiśni, czereśni i żurawiny. Dzięki subtelnej pikantności wyczuwa się także wpływ Syrah (21%).
OCENA: 6,60 (cena około 67,50 zł). Potencjał do 5 lat, ale już teraz w szczycie formy.

4. Petreny Bikaver Big Band 2009
Merlot / Cabernet Sauvignon / Cabernet Franc / Kekfrankos / Syrah

Tak jak o poprzednim winie można napisać, że jest w stylu burgundzkim, tak to wino jest ewidentnym "bordoskim". Zarówno w kolorze, gdzie dojrzały rubinowy przemienia się w "garnet", a intensywny aromat wskazuje na porzeczki, wiśnie i liście herbaty. Wino jest już ułożone i mimo swej intensywności (alkohol, ciało, intensywność smaku medium+) - bardzo eleganckie. U ustach delikatnie wystaje alkohol objawiając się w smaku owocowej nalewki.
OCENA: 7,00 - bardzo dobre (cena ok. 59,00 zł) - świetny stosunek cena/jakość. Wino jest w szczycie swojej formy. Pić teraz, nie czekać.

5. Lajver Bikaver Premium 2012 (Szekszard)
Kadarka / Kékfrankos / Cabernet sauvignon / Cabernet franc

Jedyne degustowane wino z Szekszardu. Od razu, w składzie blendu widać różnicę. Pojawiła się Kadarka, która w Szekszardi Bikaver musi występować jako tradycyjna odmiana dla tego regionu. Szekszard jest położony ok 140 km na południe od Egeru. Niby nie dużo, ale tutaj klimat zaczyna odczuwać wpływy Morza Śródziemnego. Jest cieplej, jest więcej dni słonecznych co zdecydowanie odbija się między innymi na zawartości alkoholu. W aromacie dominują śliwki i niuanse likierowe, a w ustach wyraźnie zaznaczona jest pestkowa wiśnia. Ciało i struktura są umiarkowane, co sprawiło, że po poprzednim winie, to wypadło dość blado.
OCENA: 6,5 (cena nieznana)

6. Bolyki & Bolyki 2011
Kekfrankos 40% / Cabernet Franc 20% / Merlot 20% / Blauburger 10% / Kekoporto 10%

Złożony aromat, gdzie poza soczystym owocem pojawia się mięso, skóra, ziemia oraz grafit. W ustach dobrze zbudowane, z wyraźną taniną i kwasowością (medium+) oraz przyjemnie wkomponowanym alkohlem (14,5%). Wino jest wielowymiarowe, potężne jak panowie na etykiecie, ale jednocześnie eleganckie.
OCENA: 7,4 - bardzo dobre (cena ok. 115,00 zł) - uzasadniona. Wino z potencjałem nawet 10 lat.

sum z sosem ze zredukowanego Bikavera - palce lizać

WNIOSKI:

1. Bikavery to nowoczesne wina trzymające równy, wysoki poziom.

2. Dzięki dopuszczeniu aż 13 odmian, mogą tu powstawać bardzo rozmaite w stylach wina. Dwa główne style, w zależności od użytych gron, nazwałbym "burgundzkim" i "bordoskim".

3. Na każdą kieszeń - zaczynają się już od 30 zł, ale można znaleźć też takie za ponad 100 - o jakości nie odbiegającej od win francuskich czy włoskich.

MACIEJ SOKOŁOWSKI